Elipsa, inaczej wyrzutnia (z gr. „elleipsis” – opuszczenie, brak) – jest opuszczeniem wybranego elementu zdania w utworze literackim, który jest oczywisty i możliwy do zrekonstruowania przy odbiorze ze względu na kontekst lub sytuację wypowiedzi.
Elipsy używa się najczęściej w mowie potocznej jako formę skrótu myślowego lub w utworze literackim jako ułatwienie kondensacji treści i dynamizowania wypowiedzi literackiej. Często spotykanym rodzajem elipsy jest równoważnik zdania, w którym to pomija się orzeczenie. Elipsę stosuje się jako formę dopełniacza w miejsce biernika (np. „Chcę chleba” zamiast „Chcę chleb”), co pozwala na pominięcie uściślenia, że chodzi nam o odrobinę czegoś („Chcę kawałek chleba”).
Ta figura stylistyczna wnosi element tajemniczości, zmusza odbiorcę, czytelnika do wypełnienia powstałej luki i służy naśladowaniu mowy potocznej . Elipsą bardzo chętnie posługiwali się poeci moralistyczni i filozofujący, jak np. Norwid, Sęp-Szarzyński czy Miłosz.
Zostaw komentarz