Sentymentalizm jako kierunek literacki w Europie ukształtował się w II poł. XVIII w. Stanowił przeciwieństwo klasycyzmu.
Nurt sentymentalny w literaturze oświecenia skupiał się na emocjonalnej stronie natury człowieka, jego indywidualizmie i wnętrzu. Pisarze sentymentalizmu negowali proces cywilizacji, który według nich zabijał w ludziach prawidłowy system wartości. Propagowali powrót do natury oraz nowe metody poznawania świata – empiryzm i sensualizm. Sentymentaliści przeciwstawiali rozumowi serce, a cywilizacji naturę. Inspirację artystyczną czerpali oni z tradycji rodzimej, często ludowej. Styl sentymentalny w literaturze charakteryzował się melancholijnym nastrojem, wprowadzeniem do literatury folkloru, naśladowaniem dzikiej natury, wzbogaceniem literatury o treści społeczne, podkreśleniem indywidualizmu bohatera literackiego i nasileniem pierwiastka uczuciowego.
Wraz z powstaniem sentymentalizmu pojawił się także nowy gatunek literacki – powieść. Największy wpływ na rozwój powieści oraz jej współczesną postać miały: „Cierpienia młodego Wertera” J.W. Goethego i „Podróż sentymentalna” L. Sterne`a. Ci dwaj pisarze stali się prekursorami sentymentalizmu w literaturze. Od powieści Sterne’a powstała także nazwa tego kierunku literackiego. Oprócz tego gatunku powstała również drama mieszczańska. To właśnie ona stała się najpopularniejsza wśród polskich pisarzy sentymentalizmu. W II poł. XVIII w. wzrosło zainteresowanie sielanką, którą propagował S. Gessner. Na polską literaturę sentymentalną miały ponadto wpływ „Pieśni Osjana” J. MacPhersona i „poezja grobów” E. Younga (poezja rozpaczy i niechęci do świata).
Polskim ośrodkiem rozwoju kultury sentymentalnej były Puławy. Sentymentaliści tworzyli przede wszystkim: sielanki, pieśni, elegie, powieści sentymentalne. W literaturze sentymentalnej podmiot liryczny reprezentuje sferę doznań osobistych, intymnych.
Przedstawicielami sentymentalizmu w literaturze byli m.in.: F. Karpiński („Laura i Filon”), F. D. Kniaźnin („Żale Orfeusza nad Eurydyką”), J.J. Rousseau („Nowa Heloiza”), L. Sterne, J. W. Goethe.
Zostaw komentarz