nav-left cat-right
cat-right

Król Edyp – Sofokles

Król Edyp” jest jedną z 7 zachowanych w całości tragedii Sofoklesa. Ten grecki dramaturg napisał to dzieło w 427 roku p.n.e. Sofokles zainspirował się mitem tebańskim, który opowiadał o tragicznym losie rodu Labdakidów. „Król Edyp” nazywany jest także „tragedią przeznaczenia” lub „tragedią losu”. Obok „Antygony” i „Edypa w Kolonie” tworzy tzw. cykl Tebański.

 

Streszczenie „Króla Edypa”

 

Ta jedna z lektur szkolnych opowiada o losach syna króla Teb – Edypa. Jak mówi mit Labdakidów nad życiem Edypa już od samego początku ciążyło fatum. Zanim się narodził, jego ojciec – Lajos usłyszał przepowiednię w świątyni Apollina, iż jego potomek pozbawi go życia i poślubi własną matkę. Po narodzinach Edypa Lajos kazał więc zanieść swojego syna w góry. Tam niemowlę znalazł pasterz, który oddał go bezdzietnej parze, władającej Koryntem.

Kiedy Edyp był już młodzieńcem udał się do wyroczni delfickiej, by dowiedzieć się czegoś o swoim losie. Wyrocznia w Delfach powiedziała mu, że zabije swojego ojca i ożeni się z własną matką. Aby zapobiec przepowiedni, Edyp uciekł ze swojej rzekomej ojczyzny do nieznanych mu dotąd Teb. Na swojej drodze spotkał Lajosa, z którym wdał się w konflikt i pozbawił go życia. Tak nieświadomie zabił swojego prawdziwego ojca.

Wkrótce spełniła się druga część przepowiedni. Mieszkańcy Teb nękani byli przez potwora – sfinksa. Jedynym ratunkiem, aby sfinks oddalił się z ziemi tebańskiej było rozwiązanie jego zagadki. Uczynił to Edyp. W nagrodę otrzymał tytuł władcy Teb oraz rękę wdowy po królu, czyli swojej matki – Jokasty. W kolejnych latach wiedli oni szczęśliwe życie u boku czwórki swoich dzieci: Eteoklesa, Polinejkesa, Antygony i Ismeny.

Nagle mieszkańcy Teb zaczęli wymierać dziesiątkowani zarazą, ich dzieci rodziły się martwe, zaś ziemia nie wydawała żadnych plonów. Wróżbita Terezjasz wyjaśnił swoim władcom, iż jest to kara za kazirodztwo i ojcobójstwo. Po tej wiadomości Jokasta powiesiła się. Natomiast jej mąż-syn Edyp z początku myślał, że jest to spisek Terezjasza z Kreonem, aż w końcu wyłupił sobie oczy na znak odkupienia swoich win. Kreon, brat Jokasty, posiadający błogosławieństwo od bogów skazał Edypa na wygnanie z Teb.

Bohaterowie

 

  • Edyp – król Teb, bohater tragiczny, jego losem kierują siły wyższe (fatum),
  • Jokasta – matka i żona Edypa,
  • Terezjasz – tebański wróżbita,
  • Kreon – brat Jokasty,
  • Chór Teban

Dzieło to składa się z:

  • prologu (Prologos),
  • pierwszej części chóru (Parodos),
  • epizodów (Epejsodia),
  • pieśni chóru (Stasimony),
  • ostatniej pieśni Chóru (Exodos).

Mamy tu także do czynienia z motywem przepowiedni, niewinnego cierpienia, kazirodztwa, władcy, samobójstwa i samookaleczenia oraz wypełniającego się przeznaczenia (fatum).

W „Królu Edypie” pojawiają się zasady:

  • trzech jedności (miejsca, czasu i akcji),
  • decorum,
  • nieprzedstawiania scen krwawych (bezpośrednio).

Fabuła skupia się na konflikcie tragicznym. Treść tej tragedii komentuje występujący w niej chór, zaś akcja nieuchronnie zmierza do katastrofy. Dzieło Sofoklesa to dramat opowiadający przede wszystkim o sile i roli przeznaczenia. Podkreśla niezależność i niezmienność losu w stosunku do człowieka. To fatum rządzi ludzkim życiem.

Zostaw komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.